Gõ tiếng Việt bằng IBus

• IBus là phương tiện trung gian để bàn phím và giao diện người dùng giao tiếp với nhau.
• IBus Bamboo là cơ chế nhập tiếng Việt, hoạt động trên phương tiện là IBus.

Cài đặt

Void Linux có sẵn hai gói này trong thư viện của họ, đây là một trong những lí do mình dùng Void! Mình sẽ dùng lệnh này để cài đặt chúng:

xbps-install -S ibus ibus-bamboo

Khởi chạy

Để dùng IBus, bạn phải khởi chạy nó khi khởi động X11 hoặc Wayland với vai trò một trình chạy ngầm (daemon).

Trong ~/.xinitrc mình có một dòng sau:

ibus-daemon -xsRrd &

Đặt làm IM mặc định

Chúng ta cần phải thêm những dòng này vào ~/.bash_profile.

export INPUT_METHOD=ibus
export GTK_IM_MODULE=ibus
export QT_IM_MODULE=ibus
export XMODIFIERS=@im=ibus

Sau khi đăng xuất và đăng nhập lại, mọi phần mềm của bạn sẽ nhận diện và dùng IBus làm phần mềm nhập liệu của chúng.

Chuyển đổi qua lại

Gói ibus-bamboo sẽ cung cấp nhiều lựa chọn nhập liệu. Chúng ta chỉ cần hai bộ chính là Bamboo (gõ tiếng Việt) và BambooUs (gõ tiếng Anh).

Để thuận tiện cho việc chuyển đổi qua lại hai chế độ, mình đã viết một script gọi là ibu. Script này cho ta ba lựa chọn như sau:

• ibu vi: bật gõ tiếng Việt
• ibu en: tắt gõ tiếng Việt
• ibu: bật/tắt (toggle) gõ tiếng Việt

Khay biểu tượng

Một vài tùy chọn của IBus chỉ có thể tiếp cận khi ta click chuột vào biểu tượng trên khay biểu tượng (tray icon) chỗ góc màn hình của các desktop environment. Người dùng window manager như mình thường không có khu vực này.

Để có thể tiếp cận tray icon của IBus, chúng ta cần trayer, một khay biểu tượng cơ động. trayer có thể được cài đặt bằng lệnh sau trên Void Linux:

xbps-install -S trayer-srg

Sau khi cài đặt, mỗi lần muốn thay đổi gì trong IBus hãy chạy lệnh trayer, biểu tượng của IBus sẽ hiện ra cho bạn bấm vào. Tinh chỉnh IBus xong thì cứ đóng trayer lại như mọi cửa sổ khác thôi!

Nhớ đảm bảo là tùy chọn Show icon on system tray đã được tick vào trong menu cài đặt ibus-setup nhé!

Phím tắt

Mình dùng sxhkd làm trình quản lý phím tắt. Do đó, để bật/tắt chế độ gõ tiếng Việt, mình thêm dòng này vào sxhkdrc:

alt + space
  ibu

Cài đặt này cho phép mình dùng tổ hợp phím Alt+space để bật tắt gõ tiếng Việt bằng script ibu mình nói đến ở trên.